Dzień dobry,
w przeczytanej ostatnio książce dotyczącej stylistyki retro znalazłam interesujący fragment wyjaśniający pochodzenie tego terminu – w języku angielskim wywodzi się on pośrednio z terminologii lotów kosmicznych, skąd trafił do mowy potocznej. Zastanawiam się, kiedy ten termin pojawił się w języku polskim w taki znaczeniu, w jakim używamy go dziś. Czy wcześniej również związany był ściśle z nauką i występował jedynie jako przedrostek?
Dziękuję i pozdrawiam,
Olga Drenda

Szanowni Państwo!
Interesuje mnie kwestia zapisu nazw świętych ksiąg, takich jak Biblia – antykwą czy kursywą. Przeczytałem w archiwum Poradni, że dopuszcza się oba sposoby. Chciałbym jednak zrozumieć, dlaczego. Skoro jest to nazwa dzieła literackiego, to chyba należałoby się konsekwentnie stosować do reguły pisania kursywą. Czy święte księgi obowiązują tu inne zasady?
Z góry dziękuję za wyjaśnienie i całą Państwa pracę,
Łukasz Łoziński

Witam serdecznie!
Uraził mi „wewnętrzne ucho” przeczytany w książce zwrot: „Było za piętnaście siódma”. Czy słusznie? Zdaje mi się, że jednak tą podstawową informacją jest tutaj ta godzina siódma w rodzaju żeńskim, a nie że coś było, jakiś stan przed siódmą. Czy się mylę? Bo gdyby poprzestawiać szyk słów, mielibyśmy: „Była siódma za piętnaście”, a nie było… Czy to jest w ogóle jakiś argument i jakaś metoda – przestawić szyk słów w zdaniu, żeby odkryć rodzaj?
Dziękuję i pozdrawiam.

Szanowni Państwo,
mam wątpliwości dotyczące pisowni określeń ras ludzkich czarni i biali. Czy w kontekście badań psychologicznych z udziałem populacji osób rasy czarnej i białej powinniśmy zapisywać nazwy tych grup wielką literą, np. „Jeżeli wyniki Białych są średnio o 15 punktów wyższe niż rezultaty Czarnych…”? W książkach naukowych spotkałam się z niekonsekwencją w tym zakresie. Bardzo proszę o odpowiedź, z góry za nią dziękuję i życzę Państwu miłego dnia,
Anna

Szanowni Państwo,
jak poprawnie przeczytać imię i nazwisko chińskiego pisarza Liu Xiaobo i jak poprawnie je przetranskrybować, używając jedynie polskich znaków (tzn. rezygnując z alfabetu fonetycznego)? Czy zapis [czyt. liu siaobo] będzie odpowiedni? W jakich słownikach szukać informacji dot. wymowy obcych nazw własnych, które – choć goszczą w języku polskim – przywołuje się sporadycznie? Czy taki słownik istnieje?
Z wyrazami szacunku

Czy muminki jako istoty, podobnie jak smerfy, powinniśmy pisać małą literą, tak jak to uczyniłem? Atomówki to tytułowe bohaterki serialu animowanego. Są to trzy dziewczynki: Bójka, Bajka i Brawurka (więcej o nich można przeczytać w Wikipedii). Czy każda z tych dziewczynek to atomówka czy Atomówka?
Z góry dziękuję za odpowiedź i pozdrawiam.

Witam serdecznie,
Proszę o wskazanie mi lektury, za pomocą której będę mogła poznać obowiązujące normy polskiego języka mówionego. Nie chodzi mi przy tym o Nowy słownik poprawnej polszczyzny, ale o inną publikację, może bardziej wyczerpującą temat, na którego poznaniu mi zależy.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Joanna Drzazga

Wg sjp.pl odmóżdżenie to ogłupienie. Wg Wikipedii to śmierć mózgowa. Jak zatem rozumieć sformułowania typu Jest to książka, którą można przeczytać tylko dla odmóżdżenia czy lekka komedia dla odmóżdżenia? Z kontekstu można domniemywać, że chodzi o relaks, ale czy to nie za daleko idąca interpretacja?

W wielu miejscach, takich jak strona internetowa portu północnego w Gdańsku, można przeczytać: „To najdalej wysunięty na północ, niezamarzający port na Morzu Bałtyckim”. Jednakże, rzeczywistość jest taka, że ten port znajduje się faktycznie na lądzie, a nie dosłownie na morzu. Podobnie jest w przypadku latarni morskich. Często spotyka się opisy mówiące, że dana latarnia jest na Morzu Północnym czy na Morzu Śródziemnym, mimo że faktycznie stoi na lądzie, w bliskim sąsiedztwie morza. Jakie są zasady stosowania przyimka „na” w odniesieniu do morza w języku polskim?

Szanowni Państwo!
Coraz częściej zdarza mi się słyszeć następujące konstrukcje: obrać burak, zjeść pomidor, ugotować kurczak, wprowadzić (np. do diety) kalafior. Wszystkie te czasowniki wymagają użycia rzeczownika w bierniku, a przecież bierniki tych rzeczownikow brzmią odpowiednio: buraka, pomidora, kurczaka, kalafiora. Jak poprawnie powinno brzmieć dopełnienie tych czasowników?
Pozdrawiam
Aleksandra Sobieraj